Estrella Morente & Rafael Riqueni
Estrella & Rafael
Twee flamenco-iconen verenigd op het podium
De levende traditie van de cante jondo, de diepe zang, de oerbron van de flamenco, krijgt deze avond een groots podium in de persoon van zangeres Estrella Morente en gitarist Rafael Riqueni.
Zij, de dochter van de legendarische zanger en flamencorebel Enrique Morente, opgegroeid in het Albaicín, de Moorse wijk van Granada. Hij een van de fijngevoeligste gitaristen na Paco de Lucía, met de klassieke, twinkelende elegantie van zijn geboortestad Sevilla in zijn snaren. Riqueni is geen gitarist, hij ís de gitaar,’ schreef de Spaanse pers toen hij na een lange afwezigheid zijn rentrée maakte.
Twee flamenco-iconen verenigd in een intiem recital en eerbetoon aan hun helden, twee onvergetelijke artiesten van de vorige eeuw: Pastora Pavón, ‘La Niña de los Peines’ en ‘gitaarreus’ Niño Ricardo. En niet in de laatste plaats aan Enrique Morente zelf, die met Riqueni ooit een gouden tweemanschap vormde, en wiens vernieuwende geest de flamencokunst tot op de dag van vandaag tekent.
‘Estrella & Rafael’ presenteren hun gelijknamige album voor het eerst buiten Spanje in Amsterdam, tijdens het Flamenco Biënnale Intermezzo 2024.
Het idee voor het album ontstond in een penitentiaire inrichting in Sevilla, waar Riqueni voor enige tijd was beland wegens een vergrijp tijdens een psychiatrische aandoening. Een reeks ontmoetingen tussen zangeres en gitarist resulteerden in een recital voor medegevangenen en groeide uit tot een album over de helende kracht van muziek.
Toen Rafael Riqueni in 2014 een grandioze rentree op het podium maakte na een lange periode van afwezigheid, viel een historisch olé hem ten deel. Sevilla nam zijn hoed af. Recensenten buitelden over elkaar in jubeltonen: ‘De nieuwe god van de flamencogitaar neemt plaats op zijn troon,’ ‘In zijn handen leken de handen van alle wijzen van de gitaar samen te zweren.’
Zijn albums Juego de Niños, Mi Tiempo, Alcázar de Cristal, Parque María Luisa en Herencia worden beschouwd als vitale aanvullingen op het klassieke flamencogitaar-repertoire, hijzelf uitgeroepen tot de opvolger van Paco de Lucía. ‘Riqueni is geen gitarist, hij ís de gitaar.’ De artistieke wederopstanding van Riqueni werd gedragen door vele artiesten, waaronder Rocío Molina, die hem uitnodigde voor het eerste deel van haar ‘Trilogía sobre la Guitarra’.
Riqueni is een van de meest originele en invloedrijke gitaristen van zijn generatie. Als leerling van Isidora Carmona en Manolo Sanlúcar won hij op 14-jarige leeftijd alle prijzen waaronder die van het concours van Córdoba en Jerez.
Op de albums die hij tussen 2017 en 2022 opnam laat hij zijn creativiteit de vrije loop en in sublieme melodische mijmeringen laat hij horen waarom hij - ook voor gitaristen zelf - de top aller levende gitaristen is.
Over het album Parque María Luisa (2014) schreef de Spaanse pers: ‘Een meesterwerk van een ongekende schoonheid. Viva Riqueni!’ (El País), ‘Deze muziek herinnert er ons aan dat we leven, dat dit kostbare geschenk slechts een ogenblik duurt. De gitarist is een afgezant van de goden, een priester in een heilig ritueel waarin we elkaar herkennen.' (Diario de Sevilla), 'Een wonder dat woorden te boven gaat, een lied ter ere van het leven, de kracht van de natuur, en de verborgen schoonheid van Sevilla’ (El Mundo).
Estrella Morente werd in 1981 geboren in Granada, als dochter van de legendarische zanger en flamenco ‘anarchist’ Enrique Morente en danseres Aurora Carbonell. Ze gaven haar de naam Estrella (ster), what’s in a name… Sinds haar zevende trad ze op met haar vader Enrique Morente (1942-2010), flamenco-anarchist en ontegenzeggelijk de meest vooruitstrevende artiest van zijn generatie. Als ‘rebel with a cause’ zong hij dwars door alle genres heen, wars van etiketten, en zocht hij inspiratie bij andere muziekculturen om het flamencorepertoire te vitaliseren of terug te brengen naar oude bronnen via moderne crossovers. Estrella, en ook haar broer Kike Morente en zus Soleá Morente zogen zijn invloed op.
Onder meer rockster Lenny Kravitz en de Portugese Dulce Pontes rekenen zich tot Estrella’s fans. Filmregisseur Pedro Almodóvar vroeg haar de titelsong van zijn film Volver te zingen. Wie denkt dat Penelope Cruz zelf zingt in de film uit 2006 heeft het mis.
Estrella Morentes eerste album (Mi Cante y un Poema) haalde meteen de platinastatus, sindsdien werd ze bedolven onder de prijzen en sleepte ze meerdere Grammy-nominaties in de wacht. De zangeres zingt voor uitverkochte zalen in de hele wereld: van Carnegie Hall in New York tot de Barbican in Londen. In 2019 kwam ze naar de Flamenco Biënnale Nederland voor een concert met Jalal Chekara en het Amsterdams Andalusisch Orkest.
In Spanje is Estrella Morente een van de meest populaire flamencoartiesten. Niet alleen vanwege haar zang, ook haar uitstraling en persoonlijkheid worden geroemd.
